Reform ve Otuz Yıl Savaşları
Katolik olan Kutsal Roma Cermen İmparatoru 2. Ferdinand ve bölgedeki protestanların çıkarttığı isyan sonucu çıkan bu savaşın asıl sebepleri, sonuçları ve başlamasında büyük önem taşıyan Reform’dur.
Başlangıç Sebebi
Otuz yıl savaşlarının başlangıç sebebi 1517-1648 yılları arası Avrupa’da ıslahat ve yenileşme anlamına gelen Reform’un yaşanmasıdır. 16. yüzyıla baktığımız zaman Hristiyanlık, Katolik ve Ortadoks olmak üzere iki mezhebe bölünmüştür.
Katolik mezhebinin merkezi Roma’da bulunan Vatikan’dır ve dini liderlerine ise Papa adı verilmiştir. Ortodoks mezhebinin merkezi ise İstanbul’daki Fener Rum Patrikhanesi’dir, dini liderlerine ise Patrik adı verilmiştir.
Bu dönemde din, kilise tarafından tamamen insanları sömüren ve dini inançları kullanan bir kurum haline getirilmiştir. Rönesans’ın etkisiyle, halk arasında özgür düşünceler harekete geçmiş ve Humanizm (insan sevgisi) ön plana çıkmıştır.
Rönesans’ın verdiği düşüncelerden yola çıkan Martin Luther adlı cesur kişi (aynı zamanda Jean Calvin de ona eşlik etmiştir) 1517 yılında Roma’ya yaptığı bir yolculukta kilisenin insanları sömürdüğünü, din adamlarının güç için dini duyguları kullandıklarını fark etmiştir.
Kilise’ye olan inancını tamamen yitiren Martin Luther, Almanya’ya döndüğünde 95 maddelik bir metin hazırlamış ve kilisenin duvarına asmıştır. Bu 95 maddenin özü ise şunlardır:
1)- Tanrı ve kul arasına kimse giremez.
2)- Günahları sadece Tanrı affedebilir.
3)- Papalığın af yetkisi bulunmamaktadır.
4)- Endüljans (Orta Çağ Avrupasında bir tür günah çıkarma ve ölümden sonra cennete gitmek için Papa’nın sattığı af belgesi) belgesi satan din adamları sahtekar ve suçludur.
Reformun Sonuçları
1) Avrupa’da mezhep birliği bozuldu. Katolik ve Ortodoks mezhepleri yanında Protestanlık, Kalvenizm ve Anglikanizm mezhepleri ortaya çıktı.
2) Kilisenin kontrolü ve baskısının sonucu ortaya çıkan skolastik düşünce yerini araştırmacı ve sorgulayıcı bilim anlayışı olan pozitif düşünceye bıraktı.
3) Avrupa’da mezhep savaşları başladı.
Otuz Yıl Savaşları
Katolik ve Ortodoks mezheplerinin parçalanması sonucu halen Avrupayı katolik mezhepler çatısı altında toplamaya çalışan hükümdarlar vardı. Kutsal Roma Cermen İmparatoru 2.Ferdinand’ın da Protestanlığı yıkıp Katoliği tekrar ilan etmek istemesi sonucu İmparatorluğun içinde bulunan protestan vatandaşlar isyan çıkartmaktadır. Savaşa dönüşen bu isyan sonucunda taraflar aşağıdaki gibidir:
Katolikler: Kutsal Roma Cermen İmparatorluğu ve İspanya
Protestanlar: Kutsal Roma’nın içindeki prenslikler, Hollanda, Danimarka, İsveç ve Fransa’dır.
İşin ilginç kısmı ise katolik bir devlet olan Fransa karşısında güçlü bir Alman devleti bırakmamak için Protestanlığa geçmiştir.
Not: Fransa ve Danimarka savaşa sonradan dahil olmuştur ve savaş Kutsal Roma lehine giderken onlar katılınca durum tam tersine dönüşmüştür.
Not: Savaşın adı, savaş tam otuz yıl sürdüğünden gelmiştir.
Savaşın Sonuçları
Savaş sonucunda kaybeden katolikler ve kazanan protestanlar arasında Vestfalya antlaşmasını imzalamıştır.
Bunun sonuçlarında;
1) Kutsal Roma parçalanıyor. İtalya ve Almanya’da prenslikler çıkıyor.
2) İspanya sömürgelerini kaybediyor.
3) Hollanda ve İsviçre bağımsızlık alıyor.
4) Fransa kömür yatakları zengin olan Alsas-Loren’i Kutsal Roma’dan alıyor (Vestfalya antlaşması sonucu Almanya ve Fransa arasındaki Alsas-Loren sorunu 1648’den 2. Dünya savaşına kadar devam ediyor).
5) Otuz yıl savaşlarından sonra Fransa, Avrupa’nın süper gücü oluyor.
6) Katolik olan Fransa’nın protestanların yanında savaşması sonucunda Avrupa’da modern diplomasi anlayışı ortaya çıkıyor yani devletler artık dine göre değil çıkarlarına göre savaşlarda yer alıyor.
7) Fransa’da merkezi otoriteyi yükselten bu olay sonrasında da Fransız İhtilali yaşanacak.
8) Otuz yıl savaşlarının sonucu diğer devletlerden geri kalan İtalya ve Almanya sömürülecek alan kalmadığından gözlerini İngiltere ve Fransa’ya dikecek ve 1. Dünya savaşı başlayacaktır.
Diğer Tarih Yazılarımız:
İngiltere Bayrağı Hakkında Az Bilinenler
İnsana Tapan Dinler: Liberal, Sosyalist ve Evrimsel Hümanizm
Epikürcülük ve Mutlak Mutluluk
Bu bilgileri kaybetmemek için CTRL + D tuşuna veya URL kısmında yer alan yıldız işaretine tıklayarak sayfaya yer işareti ekleyebilirsiniz.
Hypasos, yüksekte anlamına gelen “hypsos”un Türkçeleştirilmiş versiyonudur.
Yorum Yazın