İnsana Tapan Dinler: Liberal, Sosyalist ve Evrimsel Hümanizm

Bu yazıda Hümanizmin Çıktığı Ortam, Ne Olduğu Ve Hümanist Dinler Olan Liberal Hümanizm, Sosyalist Hümanizm, Evrimsel Hümanizm Hakkında Bilgi Verdim.

Son güncelleme:

9 Eylül 2021 21:32

Yazar:

Atay Alp Emir

Hümanizm Nedir?

Sözlük anlamı “insancılık” olan hümanizm , Orta Çağ Avrupa’sında Katolik Kilisesinin baskı ve eylemleriyle geri plana atılıp ezilen insanların fikir düşüncelerini geliştirmesi sonucu ortaya çıkmış bir kavramdır.

Tanrı-merkezcilik reddedilir ve insan-merkezcilik esas alınır. Bu ideoloji din gibi işlediğinden din dememiz aslında yanlış olmaz. İslam, Hristiyanlık tarzı dinler tanrıya tapan din olarak geçerken Hümanist dinler insanlığa tapan dinler olarak geçer.

Hümanizmin amacı

Hümanizm insana saygıyı ön plana çıkarır, insanı değerli görür ve amacı bütün hayatı insan için en iyi yapmaktır. Ne kadar sınıflar arası farkı kabul etmez ve eşitlik ön plandadır demek istesem de bunun olmadığı örnekler de görebiliyoruz.

Hümanizm Çeşitleri

1- Liberal Hümanizm

Günümüzün en önemli hümanist mezhebi insanlığın en temel özelliğinin bireysellik olduğunu, bu yüzden de birey özgürlüğünün kutsal olduğuna inanan liberal hümanizmdir. Bu düşünce biçimi insanlığın kutsal niteliğinin her bir bireyin içinde olduğuna inanır ve her bir insanın çok özel olduğunu düşünür.

İçimizdeki bu şeye de iç ses deriz. Bu yüzden zor bir durumla karşılaştığımızda iç sesimizi dinlemeliyiz yani insanlığın sesini. Liberal hümanizmin temel ilkeleri dışarıdan gelen zararlara karşı içimizdeki bu sesi korumaktır, bu ilkelerin tümüne de “insan hakları” diyoruz. Liberal hümanizm insanları kutsallaştırsa da tanrıyı yok saymaz.

2- Sosyalist Hümanizm

Sosyalistler insanlığın bireyselden ziyade kolektif olduğunu düşünürler, her bir bireyin kendi iç sesinin değil insanlığın tamamının kutsallığına inanırlar. Liberaller bireysel özgürlüğü hedeflerken sosyalistler tüm insanlar arasındaki eşitliği hedeflerler. Eşitlik en kutsal değer onlar için.

3- Evrimsel Hümanizm

Bu başlıklar arasında belki de en ilginç olanı, evrimsel hümanizmin en ünlü temsilcisi olan Naziler. Diğer hümanistlerin aksine Naziler, insanlığı evrensel ve ebedi görmeyip evrim geçirip bozulabilecek bir şey olarak görüyordu. Bu yüzden onların aklında ” üstün insan”, “alt insan” gibi tanımlar vardı.

Nazilerin temel hedefi insanlığın bozulmasını önlemek ve bütün insan nüfusunu üstün insan yapmaktı. Bu yüzden aklınca insanlığın en gelişmiş biçimi olan Aryan ırkının korunup güçlendirilmesi gerektiğini, bozulmuş insanlar olan Yahudi, Çingene, eşcinsel, engelliler vb. karantinaya alınması ve yok edilmesi gerektiğini savundular.

Eğer bir Aryan ile bu ırklar evlendirilir ise insan genetiği bozulabilir ve yok oluşa doğru gidebilir diye düşünüyorlardı. Aslında o dönemin koşullarını düşününce bu tarz bir kafa yapısı epey mantıklı ve normal ama o günden bugüne biyologlar bu ırk teorisini alaşağı ettiler. 1945’ten bu yana yapılan araştırmalar pek çok farklı insan soyunun arasındaki farkların, Nazilerin öne sürdüğünden çok daha az olduğunu ortaya koydu.