Karakalem Çalışmalarında Gölgelendirme Yapımı

Kafanızı çevirip etrafa baktığınızda veya çektiğiniz fotoğrafları incelediğinizde gölgelerin, cisimlerin gerçekçiliğini önemli ölçüde etkilediğini görebilirsiniz. Siz de karakalem çizimlerinizde daha gerçekçi bir görüntü oluşturmak istiyorsanız gölgelendirme işinize yarayacaktır.

Gölgelendirme yapabilmek için aynı zamanda iyi bir gözlemci de olmanız gerekli. Cisimlerin nereden gelen ışıklarla ne tür gölgeler oluşturduğunun bilmelisiniz. Tabii bir de üç boyutlu düşünebilme yeteneğiniz olmalı. Bu şekilde gölgenin ne şekillerde oluşacağı aklınızda belirir.

Karakalem Gölgelendirme Aşamaları

Gölgelendirme yapımında ilk adım cisim belirlemektir. Basit ve iki boyutlu bir şekil çizmekle başlayabilirsiniz (kare, dikdörtgen, üçgen vs.) sonrasında ışık kaynağının yerini belirlemelisiniz. Işık kaynağının bulunduğu nokta, cisimde aydınlık görünür. Örneğin ışık sol üst köşeden geliyorsa çizdiğiniz karenin sol üst köşesi aydınlık olurken sağ alt köşesi karanlık olur.

Bu şekilde cisim üzerindeki gölgelendirme yapılmış olur,  sıra cismin etrafındaki gölgelendirmededir. Cisim üzerindeki karanlık bölgenin yüzeyle kesiştiği kısım çiziminizdeki en karanlık bölgelerden olmalıdır. Yüzeyde oluşan gölge ilerledikçe kaleminizin baskısını da azaltmalısınız ki daha gerçekçi bir görünüm oluşabilsin.

Karakalem çiziminizdeki gölgelendirmenin son aşamasında da isteğe bağlı olarak parmağınızı, bir kulak çubuğunu veya sıkıştırılmış kağıt kalem kullanarak koyu kısımlardan açığa doğru renk geçişini yumuşatabilirsiniz. Bu yumuşatma, çoğu durumda cisimdeki pürüzlü yapıyı yok edip onu daha gerçekçi gösterecektir.

Görselde gördüğümüz dairenin ilk adımda iki boyutluyken son adımda üç boyutlu bir görünüm kazandığınız görebilirsiniz. Üstelik bu sadece doğru bir gölgelendirme sonucu oluşmuştur. Tabii bu çizilen şeklin bir daire olmasından da kaynaklanıyor.

Yukarıda belirtilen adımlarla kendinizi geliştirdikten sonra yavaş yavaş daha da zorlayıcı cisimler denemenizi öneririm. Bunu yaparken çevremizin aslında ne kadar çok detayla dolu olduğunu görebilirsiniz. Bir cisimdeki en ufak çıkıntının bile kendi gölgesi olduğunu fark edeceksinizdir.

Karakalemde Gölgelendirme için Gerekli Malzemeler

Karakalem sanatında basit bir gölgelendirme yapmak için gerekli olan tek malzeme kalemdir. Kalınlığının fazla olması (örneğin numarasının 4B, 5B, 6B olması) koyu bölgelerde işinize yarayacaktır. Aydınlık kısımlarda ise ince uçlu (örneğin numarasının 2H, 3H olması) daha rahat olur.

İsteğe bağlı olarak karanlık ve aydınlık bölgeler arası renk geçişini yumuşatmak için bir kulak çubuğunun pamuklu kısmı veya bir peçete parçası kullanılabilir fakat aynı işlemi parmağınızla da uygulayabilirsiniz. Bu işlemde daha da temiz bir geçiş için sıkıştırılmış kağıt kalem kullanılabilir.

Bunca malzemeye rağmen tüm işlemleri tek bir kalemle de yapabilirsiniz. Aydınlık bölgelerde kalemin yüzeye baskısını azaltarak ve karanlık bölgelerde arttırarak, geçişleri ise parmağınızla boyayı yaydırarak gayet iyi bir gölgelendirme elde edebilirsiniz.